ข้อมูล

วันตรุษจีนในเขตสาทร

วันตรุษจีนในเขตสาทร

      วันตรุษจีนเป็นวันขึ้นปีใหม่ของจีน นับตามปฏิทินจันทรคติ คือ ขึ้น ๑ ค่ำ เดือนอ้าย (เดือน๑) วันขึ้น ๑ ค่ำ เดือนอ้าย เป็นวันเริ่มต้นของฤดูใบไม้ผลิ จึงมีชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่ง “ขุนเจี๋ย” (จีนกลาง) หรือ ชุงโจ่ย (แต้จิ๋ว) แปลว่า เทศกาลฤดูใบไม้ผลิ ชาวไทยเชื้อสายจีนจะถือประเพณีปฏิบัติอยู่ ๓ วัน คือวันจ่าย วันไหว้ วันปีใหม่ วัน จ่าย หรือ อือเล็ก (แต้จิ๋ว) คือวันก่อนวันสิ้นปี เป็นวันที่ชาวไทยเชื้อสายจีนจะต้องไปซื้ออาหารผลไม้และเครื่องเซ่นไหว้ต่างๆ ก่อนที่ร้านทั้งหลายจะปิดร้านหยุดพักผ่อนยาว ในตอนค่ำจะมีการจุดธูปอัญเชิญเจ้าที่ หรือ ตี่จู่เอี๊ย (แต้จิ๋ว) ให้ลงมาจากสวรรค์เพื่อรับการสักการบูชาของเจ้าบ้าน หลังจากที่ได้ไหว้อัญเชิญขึ้นสวรรค์เมื่อ ๔ วันที่แล้ว วันไหว้ครูวันสิ้นปีจะมีการไหว้ ๓ ครั้งคือ ตอนเช้ามืดจะไหว้เล่าเอี๊ย (แต้จิ๋ว) เป็นการไหว้เทพเจ้าต่างๆ เครื่องไหว้คือซาแซ (แต้จิ๋ว) คือเนื้อสัตว์ ๓ อย่าง ได้แก่ หมูสามชั้นหนึ่งชิ้น ไก่ เป็ด ห่าน ปลา ที่ต้มสุกแล้วหรือปลาหมึกแห้ง เป็นต้น เลือกเอา ๓ อย่าง ผลไม้สด เหล้า น้ำชา และกระดาษเงินกระดาษทอง ตอนสายไหว้บรรพบุรุษ ญาติผู้ใหญ่คือพี่น้องที่ถึงแก่กรรมไปแล้วเป็นการแสดงความกตัญญูตามคติจีน การไหว้ครั้งนี้จะไหว้ไม่เกินเที่ยง เครื่องไหว้จะประกอบด้วยซาแซ (แต้จิ๋ว) เนื้อสัตว์ ๓ อย่าง หรือโง้วแซ (แต้จิ๋ว) เนื้อสัตว์ห้าอย่าง ที่ต้มสุกแล้ว และอาหารคาวหวานอื่นๆ ที่ปรุงเสร็จแล้ว ไม่จำกัดจำนวนและชนิดผลไม้สด อาหารกระป๋อง เหล้า น้ำชา และกระดาษเงินกระดาษทอง รวมทั้งการเผากระดาษเงินกระดาษทอง เสื้อผ้ากระดาษเพื่ออุทิศแก่ผู้ล่วงลับ หลังจากนั้นญาติพี่น้องจะมารวมกันรับประทานอาหารที่ได้เซ่นไหว้ไปเป็นสิริมงคล และถือเป็นเวลาที่ครอบครัวหรือวงศ์ตระกูลจะรวมตัวกันได้มากที่สุดจะแลกเปลี่ยนอังเปา (แต้จิ๋ว) หรือซองแดง หลังจากรับประทานอาหารร่วมกันแล้ว

      ปัจจุบันยังมีบริษัท ห้างร้าน หลายแห่งที่แจกโบนัสพนักงานในวันนี้ โดยถือเอาวันสิ้นปีตามปฏิทินจีนเป็นวันปิดบัญชีเป็นประเพณีที่ผู้ใหญ่จะให้อังเปาแก่เด็กๆ หรือบุคคลที่อาวุโสน้อยกว่า ถ้าลูกหลานมีอาชีพการงานมีรายได้แล้ว ก็จะให้อังเปาแกพ่อแม่ญาติผู้ใหญ่ด้วย

      ตอนบ่าย จะไหว้ ฮ้อเฮียตี๋ (แต้จิ๋ว) หรือพี่น้องที่ดีต่อกัน คือ ไหว้ผีไม่มีญาติ เครื่องไหว้จะเป็นอาหารคาวหวานชุดใหญ่ทำกันเป็นหม้อ เป็นถาด พวกขนมแข่ง ขนมเทียน เผือกเชื่อมน้ำตาล กระดาษเงินกระดาษทอง และจะตั้งไว้ที่หน้าบ้านบางบ้านใช้ปูเสื่อปูผ้าแบกะดิน ไม่ตั้งโต๊ะ พร้อมทั้งมีการจุดประทัดเพื่อไล่สิ่งชั่วร้ายและ เป็นสิริมงคล

      วันขึ้นปีใหม่ หรือ วันเที่ยว หรือ วันถือ คือวันที่หนึ่งของเดือนที่หนึ่งของปี (ชิวอิก) วันนี้ ชาวจีนจะถือ คือ โป๊เจีย (แต้จิ๋ว) คือ การไปไหว้ขอพรและอวยพรจากญาติผู้ใหญ่และผู้ที่เคารพรัก โดยการนำส้มไปมอบให้ เหตุที่ให้ส้มก็เพราะส้มเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “ไต่กิก” (แต้จิ๋ว) กิก เป็นส้มผลเล็ก เล็กกว่ามะนาว กิก หมายถึงโชคดีมีมงคล ไต๋ ถ้าเป็นอักษรเดี่ยวออกเสียงว่า ไต๋ แปลว่าใหญ่ ไต่กิก จึงแปลว่ามหาโชค อภิมงคล เพราะฉะนั้นการให้ส้มจึงเสมือนนำโชคดีไปให้ จะมอบส้มจำนวน ๔ ผล ห่อด้วยผ้าเช็ดหน้าหรือใส่ถุงแดง เหตุที่เรียกวันนี้ว่าวันถือคือ เป็นวันที่ชาวจีนถือว่าเป็นสิริมงคล งดการทำบาปจะมีคติบางอย่าง เช่น ไม่พูดจาไม่ดีต่อกัน ไม่ทวงหนี้กัน ไม่จับไม้กวาด และ จะแต่งกายด้วยเสื้อผ้าชุดใหม่หรือตัวเก่งแล้วออกเยี่ยมอวยพรและพักผ่อนนอกบ้านเป็นต้น

      นอกจากจะไปขอพรผู้หลักผู้ใหญ่แล้ว ชาวไทยเชื้อสายจีนยังนิยมเดินทางไปไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ตนเคารพนับถือ ตามวัดวาอาราม ศาลเจ้าต่างๆ เพื่อขอพรสิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้โชคดีตลอดปีใหม่ เฮง เฮง เฮง จะทำอยู่ ๒ ลักษณะ คือ เริ่มตั้งแต่หลังเที่ยงคืนของวันไหว้ ยามแรกของวันปีใหม่ จะไปไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ตนเคารพนับถือมากที่สุด ธูปกำแรกคำอธิฐานที่ตนปรารถนาที่สุด ลักษณะที่ ๒ เดินทางไปไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ตามสถานที่ต่างๆ ๗ วัด บ้าง ๙ วัดบ้าง ทั้งในกรุงเทพฯและต่างจังหวัดติดต่อกันหลายวัน เรียกว่าทัวร์แสวงบุญปีใหม่

      ในพื้นที่เขตสาทรมี ๕ วัด คือ ๑.วัดยานนาวา ๒.วัดสุทธิวราราม ๓.วัดดอน ๔.วัดลุ่ม ๕.วัดปรก วัดที่คนไทยเชื้อสายจีนในพื้นที่ไปไหว้มากที่สุด คือ วัดยานนาวา ส่วนศาลเจ้าขนาดใหญ่มี ๕ แห่ง คนไทยเชื้อสายจีนในเขตสาทรนิยมไปไหว้ศาลเจ้าแม่ทับทิมและศาลเล่าปึงเท่ากลปึงเท่าม่า